Zaburzenia osobowości to trwałe wzorce zachowań i reakcji emocjonalnych, które różnią się znacząco od tego co jest aprobowane w danym kręgu kulturowym. Wzorce te cechuje sztywność w zmiennych sytuacjach osobistych i społecznych.
Zaburzenia osobowości najczęściej (choć nie zawsze) powodują cierpienie psychiczne Pacjentów. Prowadzą do istotnych problemów w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym oraz innych ważnych dla Pacjenta obszarach życia. Często są powodem społecznego wycofania. Mogą skutkować zerwaniem więzi z bliskimi i osamotnieniem. Zburzenia osobowości zaczynają się w późnym dzieciństwie bądź okresie dojrzewania i towarzyszą ludziom w dorosłym życiu.
Jakie są przyczyny zaburzeń osobowości? Zalicza się do nich niekorzystne wpływy rodzinne oraz psychospołeczne, takie jak: przebyte traumy, przemoc czy zaniedbania ze strony opiekunów, w tym niezaspokojone potrzeby emocjonalne w dzieciństwie. Niektórzy badacze wskazują również na wpływ uwarunkowań genetycznych oraz nieprawidłowości w układach neuroprzekaźników.
Leczenie zaburzeń osobowości oparte jest w dużej mierze na psychoterapii. Czasami włączana jest również farmakoterapia, zawłaszcza gdy pojawią się dodatkowo np. zaburzenia depresyjne, lękowe. Wysoką skuteczność w terapii zaburzeń osobowości wykazuje terapia schematów Jeffrey Young’a. Terapia schematów jest z powodzeniem stosowana nawet w pracy z Pacjentami z rysami osobowości antyspołecznej (socjopatycznej, psychopatycznej). Choć w tym przypadku badania wciąż trwają, wyniki są obiecujące.
Ponieważ zaburzenia osobowości w znacznej mierze negatywnie wpływają na życie Pacjentów dlatego tak ważna jest ich diagnostyka oraz podjęcie odpowiedniego leczenia.
Poradnia Zdrowia Psychicznego HARMONIA dysponuje najnowszym narzędziem stosowanym w diagnostyce zaburzeń osobowości: Ustrukturalizowanym Wywiadem Klinicznym: SCID-5-PD, opartym na Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych DSM-5 Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Diagnostyka prowadzona jest również w języku angielskim. Jeżeli coś budzi nasz niepokój nie wahajmy się zgłosić po pomoc, im wcześniej podejmiemy odpowiednie działania, tym lepsze uzyskamy efekty.
Monika Zawadzka, psycholog
Poradnia Zdrowia Psychicznego Harmonia, ul. Narbutta 83, Warszawa