Dyskryminacja osób niepełnosprawnych

Przyczyny niepełnosprawności są różne – wynikają ze schorzeń układu krążenia, narządów ruchu oraz neurologicznych. Osoby z uszkodzeniami narządu wzroku i słuchu, z chorobami psychicznymi i niepełnosprawnością intelektualną stanowią mniejszą grupę. Niepełnosprawność dotyka wszystkie grupy wiekowe: dzieci, dorosłych i osoby starsze.

Jak podaje portal gov.pl w Polsce jest ponad 3 mln osób, które mają prawne potwierdzenie niepełnosprawności. W rzeczywistości osób niepełnosprawnych jest dużo więcej – od 4 do 7 mln.

To ogromna i różnorodna grupa, podobnie jak opiekunowie tych osób niepełnosprawnych, które wymagają pomocy w codziennym życiu. Każda osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności i jej bliscy stale lub okresowo potrzebują specjalistycznej opieki psychologa lub/i psychiatry. Konieczność wsparcia psychologicznego i często farmakologicznego oferowanego tej grupie jest bezdyskusyjna.

Osoby niepełnosprawne cierpią z powodu:

• Niezrozumienia
• odrzucenia
• samotności
• poczucia inności
• niskiego poczucia własnej wartości
• trudności adaptacyjnych
• lęków
• depresji
• niemożności ekspresji swoich emocji i myśli
• utrudnionych możliwości edukacyjnych
• ograniczeń wyboru opcji życiowych i zawodowych
• chorób współistniejących

Opiekunowie i bliscy osób niepełnosprawnych borykają się z przeszkodami systemowymi, problemami życia codziennego a także kłopotami finansowymi. Ciągłe przebywanie i troszczenie się o niepełnosprawnego członka rodziny może powodować:

• izolację
• załamania nerwowe
• poczucie pustki i wypalenia
• depresję
• problemy w pracy zawodowej
• rozpad związków
• choroby somatyczne
• choroby kręgosłupa i inne

Pomoc psychologiczna i/lub farmakoterapia wdrożona w odpowiednim momencie przynosi dużą ulgę chorym i ich rodzinom. Warto jednak na co dzień stosować sprawdzone metody antystresowe, być otwartym na innych i uczestniczyć w życiu mimo ograniczeń.

Poniższe wskazówki mogą być pomocne zarówno dla opiekunów, jak i dla osób niepełnosprawnych (w stopniu umożliwiającym pracę i uczestniczenie w życiu społecznym z pewnymi ograniczeniami):

• Kilka razy w tygodniu poświęcaj czas na ćwiczenia, spacery, trening uważności, dotlenianie organizmu. Nawet kilka minut wysiłku fizycznego dziennie daje efekty w budowaniu odporności i zmniejszaniu poziomu stresu.
• Stosuj zbilansowana dietę.
• Rozmawiaj z ludźmi, nie unikaj dręczących Cię tematów – rozmowa pozwala uzewnętrznić emocje i poukładać myśli.
• Wiedza i świadomość choroby jest bardzo istotna, aby łatwiej pokonywać bariery mentalne, prawne i systemowe. Szukaj informacji o organizacjach i akcjach na rzecz osób niepełnosprawnych.
• Spotykaj się z ludźmi w podobnej sytuacji, ale także z tymi, którzy nie maja problemów z niepełnosprawnością, poszerzaj krąg znajomych.
• Zadbaj o czas spędzony poza domem, ze znajomymi, przyjaciółmi. Nawet krótkie chwile poza kręgiem niepełnosprawności są drogocenne i dają poczucie swobody i autonomii.
• Nie obawiaj się prosić o pomoc – angażuj dalszą rodzinę, znajomych i przyjaciół w opiekę nad chorym. Ludzie chętnie pomagają, ale często obawiają się zaoferować pomoc wprost.
• Rozwijaj zainteresowania i życie duchowe.
• Jeśli to możliwe – planuj i realizuj plany wakacyjne w ciekawych miejscach.

Niepełnosprawność dzieci dotyka nie tylko ich rodziców, ale i rodzeństwo, dziadków i wszystkie bliskie rodzinie osoby. Osoby opiekujące się starszymi osobami niepełnosprawnymi mają podobne problemy.

Rodzinom osób niepełnosprawnych potrzebne jest wsparcie psychologiczne w radzeniu sobie z  obciążeniem, wypaleniem, wahaniami nastroju, stanami depresyjnymi, ale także w kreowaniu rozwiązań i pomysłów czyniących życie rodzin naznaczonych niepełnosprawnością lepszym. Ważna jest także pomoc w usprawnianiu komunikacji w rodzinie, w nabieraniu dystansu do sytuacji i uczenia się korzystania z życia pomimo trudów.

Pomoc, którą oferujemy w ramach konsultacji świadczonych przez lekarzy psychiatrów i psychologów w Poradni Harmonia jest skierowana do wszystkich, którzy stale lub czasowo zmagają się z problemem niepełnosprawności. Nasi specjaliści pomagają w radzeniu sobie z emocjami, wychodzeniu z kryzysów, łagodzeniu skutków depresji, dbaniu o chorego, ale także o siebie.

Autor: Mgr Monika Ziółkowska

Psycholog